Voor een goed verhaal heb je altijd een conflict nodig. Je hoofdpersoon wil iets, maar stuit op een obstakel, tegenwerking, een probleem – of een dreigend probleem – met iets of iemand, of met zichzelf. Dat maakt een verhaal boeiend, meeslepend, spannend, ontroerend of intrigerend. Dus: conflicten beschrijven, ja leuk!
Frans Stüger schrijft daar in zijn schrijfboek Personages, conflict en perspectief interessante dingen over:
‘Uiteindelijk komt ieder conflict uit het karakter van het personage voort. Zou dit niet zo zijn, dan krijgt het conflict algauw iets willekeurigs en ontstaat er geen drama. Als de hoofdpersoon niet verantwoordelijk is voor het conflict (omdat het niet uit zijn karakter voortkomt), wordt het verhaal geregeerd door toeval en willekeur, en dat is de doodsteek voor het verhaal.’
Interessant is dus een conflict dat uit een karakter voortkomt, betoogt Stüger. Als een personage in de problemen komt vanwege zijn karakter, hangt je verhaal niet van toeval aan elkaar.
Ga maar na: het zou toch saai zijn als in een thriller de rechercheur een moord oplost doordat de dader zich ‘toevallig’ aan het eind van het boek meldt.
Problemen, obstakels, tegenwerking
Nee, we willen dat de rechercheur ploetert, infiltreert, in gevaar komt doordat hij of zij nét iets te veel risico neemt. De speurder moet vasthoudend zijn, geen genoegen nemen met ontkenningen, een doodlopend spoor of een gebrek aan bewijs. Vasthoudendheid (een karaktertrek) moet de rechercheur in gevaar brengen, of bonje bezorgen met de chef.
Vasthoudendheid moet uiteindelijk naar de dader leiden. Bovenstaande is maar een voorbeeld.
Oké, oké, beetje cliché, maar wel waar.
Belangrijk is dus wel dat de hoofdpersoon iets erg graag wil. Karl Ove wil in Knausgårds autobiografische boek Schrijver dolgraag een goed verhaal schrijven tijdens zijn opleiding op de schrijversacademie. Hij wil ook graag een relatie met een bepaald meisje, maar de romance loopt natuurlijk stuk. Tegenslag! Dát is wat wij willen. Obstakels! Weerstand!
En… lezers willen weten hoe het verder moet.
Conflicten beschrijven, ja leuk!
Nu is conflict gewoonlijk datgene wat we altijd willen vermijden. Of niet natuurlijk, dat hangt af van je eh… karakter. Als schrijver kunnen, nee moeten, we het lekker uitvergroten. Leuk toch?!
Daarom is het zo fijn om twee of meer totaal van elkaar verschillende personages op te voeren. Laat hun karakters lekker botsen. Bam! De vonken vliegen ervanaf. Kan jouw lezer meteen partij kiezen. Meeleven bijvoorbeeld met dat ene personage en verontwaardigd of kwaad zijn door het gedrag van dat andere karakter. Je lezer wil iets voelen.
Niets leuker dan botsende karakters. In boeken dan, hè.
Leestip
Wil je, tot slot, meer weten over conflicten? Lees dan het schrijfboek van Frans Stüger. Hij noemt verschillende soorten conflicten en geeft voorbeelden uit de literatuur. Zelf krijg ik dan meteen allerlei ideeën voor verhalen. Bovendien doe je weer inspiratie op als je bent vastgelopen. Introduceer in dat geval een (extra) obstakel, forse tegenwerking of een probleem.
Geniet ervan!
